A nde podet fàghere a mancu una sotziedade tzivile otzidentale de sas presones? E sas penas serbint a punire o a recuperare sos detenutos? Est sa pregonta chi nde est essida a campu sàpadu coladu 19 de cabudanni in Làconi pro sa presentada de s’ùrtimu libru de Paolo Pisu “Figli della società. Carcere, devianza e conflitto sociale”. In sa Pratza de Susu de su palàtziu Aymerich, annoada e aberta a su pùblicu dae pagu tempus, in cara a unas battorchentos pessones, reladores e espertos ant naradu su chi pessaiant subra custu tema peleosu. 

At faeddadu de su volùmene de prus de treghentos pàginas Giuseppe Coròngiu, chi at finas coordinadu su dibàtitu. <Cussu de Pisu est unu libru atrividu – at afirmadu s’iscritore lacunesu chi traballat pro sa limba sarda e at traduidu pro contu de su Ministeru de sa Giustìtzia s’ordinamentu penitentziàriu in sardu – chi andat contras a su sensu comune de sa gente chi cheret severidade. E puru leghende-lu si cumprendet chi sas presones comente las conoschimus, sos istitutos penitentziàrios, sunt un’imbentu reghente. Pisu nos ispiegat comente diant podent èssere diversos e ùtiles>. 

Marco Porcu, diretore de sa colùnia penale de Isili, at contadu de sos problemas pràticos de comente si bivet in intro de unu penitèntziariu. At finas reconnotu su traballu e sa cumpetèntzia de Pisu chi in calidade de presidente de sa commissione regionale de sos deretos tziviles at bisitadu totu sos istitutos de s’ìsula. A bisu de Porcu, però in sa duda intro sa pena comente castigu o comente recùperu (gasi comente narat sa Costitutzione) diat tocare de cumprèndere pròpiu ite cheret sa gente, su pòpulu soberanu. 

Padre Salvatore Morittu, preideru impignadu dae semper in atividades de recùperu de tossicodipendentes, at istrinadu a sos lacunesos e a sos istràngios presentes, sa testimonia sua corale. <Mi creo chi sa presone comente punitzione ebia non serbat a nudda – at naradu – e tèngio sa proa, fata in sas comunidades mias, chi sa gente cando traballat e podet cumpartzire cun àteros sa pena, resesset a torrare a una vida onesta. Una vida, naro deo, de “dissidente militante”>. 

Graziano Mesina, chi at fatu – unu de sos pagos in Itàlia – baranta annos de presone, at naradu chi non semper in totu sos istitutos chi at giradu l’ant tratadu bene comente diat dèpere èssere in conforma a sas leges. De seguru at naradu chi su traballu de Paolo Pisu est un’ocasione de importu pro meledare subra sa conditzione de sos cartzerados. Sìest decraradu contras a s’ergàstulu pro ite est in cuntrastu cun sa “certezza della pena”. <Ca si sa fine de sa pena est mai – at naradu – ite “certezza”bi podet àere?>.

Pisu at acabadu su dibàtitu arrejonende a sa manera sua e amitende, cun Coròngiu, chi su libru est unu libru “polìticu”. Ma “polìticu”, in custu casu, cheret nàrrere chi est un’òpera chi punnat a s’impignu tzivile a su mezoru de sa sotziedade. S’onorevole, eletu in sas listas de Rifondazione Comunista e fundadore de su Comitadu de sa Limba Sarda, at propostu non s’abolitzione, ma presones prus umanas e penas chi ghient a su recùperu de sos detenutos.

<In argumentu de sensu comune de sa gente b’at duas maneras de fàghere polìtica – at serradu Pisu – una cussa de sighire s’unda e s’agualare a s’istintu, a sa timoria e a sos bisòngios umorales, s’àtera cussa de sighire su meledu, sa rejone e su mezoru. Deo fatzo polìtica gasi>. 

In concluos, ispàssiu e mùsica in sa corte de sos marchesos catalanos antigos, oe torrada in possessu de sa bidda intrea. 

Ligòngiu a s’ischeda de su libru 

http://www.cuec.eu/?p=556