SU GIASSU
Domo
Ite est Diariulimba
Sa gerčntzia de Diariulimba
Su Sņtziu Limba Sarda
Organigramma de su Sņtziu
LINKS
ARCHIVIU annu pro annu 
Pro retzire sa lģtera de noas
ISCRIENOS
diariulimba@sotziulimbasarda.net



Diretore: -       Coord.Editoriale: Micheli Ladu
CHISTIONES

08/09/2008 
Sa murra: limba comuna aritmčtica de sos sardos
[de Nicola Cantalupo]

Cada annu in Orthullč sos murradores de Sardigna e de su Mediterrąneu si obiant po su campionadu sardu de sa murra, chi ocannu at lņmpidu sa de łndighi editziones. In su mese de austu (ocannu fiat su noe), in sa bidda ogiastrina a lącana cun sa Barbągia e sa Baronia, su Sņtziu Culturale Roberto Mulas aparitzat su “Campionadu sardu de sa murra” su torneo prus connotu de Sardigna. E non semus alleghende de murra sarda ebbia: ocannu semus lņmpidos a su de ses campionadu, mutidu “Atņbiu internatzionale de sos murradores de su Mediterrąneu”. Pigant parte rapresentantes de totu is pņpulos chi giogant a sa murra, chi amostrant sa giogada issoro e si dda giogant peri cun is murradores sardos. Ocannu sa new entry sunt istados is cadalanos de Juan Carlos de la Rąpita, una bidda de piscadores de sa Cadalłnia de giosso.

Cale sunt is atividades de su Sņtziu bostru?

Su Sņtziu s’impignat in totu is chistiones a inghģriu de s’identidade sarda e de sa cultura de su Pastoriu.
In su 2004, cun unu cumbčnniu istobiladu, amus printzipiau unu progetu chi depet de lņmpere a sa valorizatzione de unu de sos produtos prus bonos de su pastoriu sardu, chi est su Cągiu de Crabitu. S’idea est cussa de ddu fąere bessire dae sa clandestinidade, gherrende de ddi dare rčgulas pro ddu fąghere cunforma a is normas alimentares. Mancat galu unu tretus de fąere, pro tčnnere unu cągiu de primmu calidade, ma semus bene afilados e giai como, custa casta de casu (chi si podet nąrrere siet su prus antigu de su mundu) si podet cumercializare. 
Dae su 1998 semus faghende una chirca a pitzu de su Cąntidu a Tenore in s’Ogiastra de susu e mascamante in Orthullč (chi est s'łnica bidda ogiastrina chi at serbadu custa traditzione musicale). 
Ąteras chircas, paris cun istudiosos de sa matčria, semus faghende•nde pro sos canes antigos sardos, pesende•nde peri caligunu intre sos chi fiant prus simbigiantes a sos nostranos. 
In su 1998, a pustis de una chirca cun sos antzianos, amus torradu a bogare a pģgiu su Maimone (mąscara de su carrasecare orthulleinu) e semus sighende su progetu de muralismu “Memoria e identidade”, in ue faghimus pintare sos sugetos bogados dae sas fotografias antigas de sa bidda. E pro tancare cun su chi semus alleghende como, est istadu su Sņtziu nostru in su 1998 a ąere arguidu su primu torneu ufitziale e autorisadu de sa murra, 11 annos a como.

Amus annodadu ca in sa organizatzione de sa murra de Orthullč, totu est in sardu, dae su manifestu a is inditos in bidda, a su cummentu de su speaker. Proite ais fatu custu issčberu?

E proite nono? Mascamente sa murra est giogada in ambientes prus acapiados a sa limba sarda. Amus gherradu de nde bogare totu su chi fiat 'folclore' e impreamus su sardu cun sa dignidade chi ddi deghet. Non est prus folclorismu, in sa manifestatzione su sardu est normalidade, est in su computer, in internet, in su listinu de is prčtzios, in sa sinnalčtica. Ma peri chi non fiat istada una chistione de murra o de cosa liada a su connotu su sardu bi fiat imbucadu cun onore etotu. Su sardu est a dd'impreare in cale si siat cuntestu. Paris cun s'ingresu, limba internatzionale. Cun s'ordģngiu de su sardu in su Campionadu, deo impreo custa allega: “paret de čssere in Sardinna”. A tempos de oe, chin totu sos dillģrios de custu mundu, chi nos cumparimus a bģdere s’imprus de sas festas, paremus d’essere turistas-istrąngios in domo nostra.

Is giogadores acudint dae medas biddas. Comente est chi si cumprendent?

Sos giogadores benint dae totu sa Sardigna e si cumprendent a pare. Peri chi tčngiant diferčntzias fončticas, sa limba cudda est, su sardu. Amus a pņdere nąrrere ca su giogu de sa murra est fortzis unu de sos primmos esčmpios de istandardizatzione: in sa betada de sos pņddighes, sa summa est aboghinada cun is matessi faeddos dae totus, dae logudoro a Barbągia a Campidanu chi čsseret: (unu), duos, tres, bątero, chimbe, ses, sete, oto noe, murra (deghe). Mancu unu giughet imbaros a ddos nąrrere a gasi, e est su ghetu comunu sardu.

S'editzione de ocannu, comente est andada?

Sa cosa prus bella sunt istados is Cadalanos. Una tropa de 42 giogadores chi ant allirgadu su logu. Gente de mare cun gente de monte, piscadores in una bidda de crabąrgios e porcąrgios. 

Pro sa bidda de Orthullč ite bolet nąrrere a ospitare su Campionau Sardu de sa Murra?

Est un'acasione in prus de obiare gente sarda e de foras. Atobiende•dda cun sa cultura nostra berdadera, non cun su folclore. Sa gente aparitzat lompidņrgios, posadas pro acolligire is istrąngios. Est s'acasione de fąere tastare is cosas bonas de sa coghina, comente sos culurgiones e su presutu. Si faghet connņschere su fatņrgiu, sos trabballos fatos cun s'iscraria e ateras artisanias de sa bidda nostra. Non est una festa pro sos turistas, est una festa pro sos sardos e sos istrąngios, e prņpiu po more de custu sos turistas s'agatant bene, ca non sunt pompiende una mascarada, ma est una festa de beru.

Cale est su trabballu pro fąghere torrare is contos?

Mannu. A su cumentzu amus fatu sa corda a sa musca. Como sos entes płbblicos ant connotu s'importąntzia de s'eventu e sunt donende una manu de agiudu. Mascamente sa Provģntzia de Ogiastra est agiudende pro ddu fąghere bčnnere un'atņbiu internatzionale. 

Bos ant copiadu in ąteras biddas, proite como tutu paris aparitzant torneos de murra.

Sa murra est unu giogu chi apartenet a su Populu sardu, non semus nois sos meres. Nos faghet prasere chi in ąteras biddas siant arguende torneos e cando podimus ddos agiudamus puru. 
Nois in su 1997 amus fatu una chirca giurģdica e amus cumprčndiu ca si podiat arguire una torneo legale e autorizadu. Nos dispiaghet solu ca in certas biddas ponent dinare e a bias si ponet in mesu certa “murrumballa”, comente si narat, chi a bellu a bellu podet fąghere dannu a custu giogu. Dd'amus bidu peri pro ąteras disciplinas comente su dinare afelenat e abolotat su logu.

Programmas pro ocannu chi benit?

Amus a incurare mascamente s'atņbiu internatzionale. Est benende unu puntu de riferimentu pro totu su mundu de sa murra mediterrąnea. In prus, semus pro cuncruire unu giassu internet nou www.sociurobertomulas.org (chi s’at a atzłnghere a su de como www.samurra.org) e chi at a ospitare totu is atividades contivigiadas dae su Sņtziu e non solu sa murra. 

Pro tancare, sa murra at a lņmpere a is Olimpģades?

Pro como est mčgius chi abbarret in su coro de sos sardos e de sos ąteros pņpulos chi dd'ant connota. 

Torramus grątzia a Fabrģtziu Vella e a su Sņtziu suo, pro nos ąere mustradu ca su caminu nostru est a ddu fąere “faghende”, sena murrłngios e sena istraviare, cun s'istima pro sa terra e sa cultura nostra. 

 

 



 
 
 

 

 
diariulimba@sotziulimbasarda.net  © sotziulimbasarda 2004-2008,"e' vietato riprodurre articoli originali o estratti da questo sito senza l'assenso della direzione"