|
Intro su chi sos innimigos de sa limba imputant a su movimentu linguěsticu, dae pagu tempus, s’est fata forte sa resone chi si faghet su chi si faghet petzi ca sos amantiosos de sa limba sunt interessosos. Cando sos atacos a sa lsc ca est
artifitziale o ca est logudoresa cascŕviant ca no atacant a logu perunu e non faghent prus efetu, tando si colat a custu argumentu disfamiadore. In una realidade economicamente dčbile comente sa Sardigna custu podet finas produire dannos, ca sa gente no est avesa a respňndere a custos ingiůrgios.
Gasi professores acadčmicos chi dogant dae sas cŕscias půblicas finas a 8 měgia čuros a su mese e forsis non traballant ca sunt semper publichende romanzos o iscriende artěculos contra
a sa limba sarda (ma chie nde controllat su rendimentu in su traballu?), si permitint de acusare sos operadores linguěsticos (chi 8 měgia čuros a s’in capas los bident in un’annu intreu de traballu), ca si interessant de sa limba petzi pro su dinari. E ite si crčent de čssere comente Giuanne Lilliu o Frantziscu Mŕsala? Cuddos si chi fiant čroes, issos sunt petzi imborduleris de
giorronada!
Sa realidade est diferente de a beru. E giai l’ischimus. Como chi sa lege 482/99 est andada a regime, e Prodi cun Berlusconi l’ant truncada, s’annualidade de ocannu est s’ůrtima cun calicunu dinareddu pro sos
isportellos. Difatis su de Aristanis est acanta de tancare, su de sa Regione at a durare petzi finas a su 31 de nadale e de sos ŕteros s’ischit chi su dinari est semper prus pagu. Ma cantu si gastat in Sardigna pro sa limba sarda?
De sa 482 at a abarrare prus o mancu unu milione de čuros e de sa 26 su matessi. Sa 26, pro su prus, dat su dinari a prověntzias, universidade e a editores chi s’ischit comente lu gastant o lu perdent. Duncas pro sa limba sarda podimus calculare chi si gastat, oe in die in Sardigna e resonende a sa grussa, belle unu millione e mesu de čuros pro fŕghere traballare belle 200 pessones. Chimbichentos si contamus sos dopolavoristas. Comente business culturale no est de a beru meda si cumparadu cun totu sos ŕteros.
Petzi leghende sos giornales si benit a ischire chi pro su cinema “sardu” si gastant in un’annu 7 milliones de čuros (tutto torna, anche il soldo), benes culturales finas a 30 milliones de čuros, isport 21 milliones de čuros, ispetŕculu 20 milliones de čuros. Pensamus a totu cuddos ispetŕculos (sena půblicu pro su prus) ammaniados cun contributu de sa Regione. In sos annos colados, nova de custas dies publicada dae su giassu ufitziale de sa Regione, pro ňperas teatrales ant gastaudu 80 milliones de čuros e petzi ocannu 17 milliones. Si pensamus posca chi si faghent in s’istiu finas 17 festival de můsica jazz e non s’ischint cantos festival cinematogrŕficos totus uguales pagados semper dae sas cŕscias půblicas... Sena contare totu su dinari chi, onni annu, sa Regione versat (in prus a sas leges 26 e 482) a s’Universidade in unu fundu indistintu in ue sas
tzifras sunt de iscobčrrere de a beru ca sunt mannas. E in prus sos acadčmicos de ocannu ant finas una lege noa pro sas chircas iscientěficas in ue podent afundare sas manos e sůmere…
De chie est su business? Pro ite sos de sa limba no ant nudda e in prus si lassant collionare puru? Est curpa de sa Regione chi isprecat su dinari e lu dat a sos ŕteros? Est curpa de sa malasorte? No, ca in ŕteros setores culturales, in sos annos, si sunt formados interessos organizados e lobbies
capatzas de interagire in sa sotziedade e de otčnnere balŕngios pro sas atividades issoro. De chie est sa curpa si a sos de sa limba andat pagu?
Sa neghe est de su movimentu linguěsticu de seguru chi galu no at amaduradu e bivet suspesu in s’isetu chi lompat unu mirŕculu…e brigat…brigat…e no at mai costituidu mancu unu comitadu unitŕriu linguěsticu pro
relatare cun sa Regione a manera sčria. Ma comitados pro defensare su “campidanesu”, cussos giai, mi…!
Solu su tontighine est organizadu in contu de limba.
Ca si su movimentu s’organizat podet běnchere e otčnnere sos reconnoschimentos pro sa professionalidade de sos operadores chi cheret nŕrrere unu tantu de dinari pro los podere pagare a modu chi traballent comente professionistas, mancari in bidda issoro etotu. Prňpiu su chi sos professores, chi tirant finas a 8 měgia čuros a su mese sena traballare e pubblicare, non cherent pro puntělliu e isciapidňriu
pessonale. Perň defensant su “campidanesu”, paris cun sos nostros “indian scouts”, balenteddos sena peruna birgňngia chi traighent sa cŕusa issoro pro bator soddos
alleende·si cun sos innimigos de sa limba, sos oligarcas acadčmicos.
Ma comente pro sas “guidas” indianas de sas pellěculas americanas una cosa est segura: cando sa gherra at a čssere finida o dae una parte o dae s’ŕtera (o dae ambas) giŕ nde ant a leare de atza…
|