SU GIASSU
Domo
Ite est Diariulimba
Sa gerčntzia de Diariulimba
Su Sņtziu Limba Sarda
Organigramma de su Sņtziu
LINKS
ARCHIVIU annu pro annu 
Pro retzire sa lģtera de noas
ISCRIENOS
diariulimba@sotziulimbasarda.net



Diretore: Pepe Corņngiu       Coord.Editoriale: Micheli Ladu
CHISTIONES

16/09/2007 
Pisu: est ora chi su Consģgiu si torret a s'ocupare de limba


Pąulu Innątziu Pisu, consigeri regionale de 59 annos, connotu in Ląconi, bidda sua de nąschida, comente "Paoletto", no impreat parąulas de mediatzione cando faeddat de limba. A bisu suo su Consģgiu regionale diat dčpere luego·luego aprovare una motzione chi permitat a sa Giunta Soru de programmare polģticas linguģsticas prus atzivas. L'at naradu finas in su cungressu reghente de sos ufģtzios linguģsticos fatu prņpiu in sa bidda de su Sartzidanu su 24 austu coladu. Su płblicu, totu de giņvanos, ascurtende sa parlata sua, at tzacarradu sas manos paritzas bias in presčntzia finas de s'assessora regionale noa de sa Cultura, Maria Antonietta Mņngiu. 



Pisu est una bida chi faghet polģtica. Sģndigu pro duos mandados sighidos, at gherradu finas a s'opositzione unu muntone de annos cando fiat segretąriu natzionale de Democratzia Proletąria Sarda. Est istadu unu de sos fundadores in sos Annos Setanta de su Comitadu pro sa Limba e sa Cultura de sos Sardos, at iscridu artģculos, sągios e unu libru de significu "Storia del Partito Comunista di Sardegna”, chi non faeddat de su Pci, ma de un’ątera formatzione natzionalitąrio-marxista burrada dae su togliatismu in fatu a sa Segunda Gherra Mundiale. Est editore e animadore de sa rivista "Liberatzione". Oe faghet parte de Rifondatzione Comunista sende chi dae minore at militadu in sa F.G.C.I e in su P.C.I. At fatu su presidente de sa Commissione Regionale pro sos deretos tziviles e oe est segretąriu de sa commissione Istatutu. De sa batalla de truncare sas indennidades lucrosas de sos consigeris regionales (finas pro rispetu de sos sardos pņberos) nd'at fatu unu puntu de ghia de sa lģnia polģtica sua. E oe cumentzat a bģdere sos resurtados. 



On. Pisu comente giudicat sa proposta de Limba sarda comuna fata dae s'esecutivu ghiadu dae Renato Soru?

So cumbintu chi est una proposta bona e l'apo sustčnnida in cale chi siat sea. Sos megioros chi serbint s’ant a agatare. Sa Sardigna est una natzione e comente natzione si diat dčpere cumportare. Amparare sa limba natzionale, duncas, est unu dovere pro sa classe polģtica sarda. Mescamente pro sos de Manca polģtica ca bi diant chčrrere traballare pro una liberatzione natzionalitąria e libertąria. Non creo chi bi siat su bisņngiu de ammentare totu sas cuntierras chi amus dčpidu iscaretzire nois a su tempus de su Comitadu de sos Annos Setanta. Mi paret perņ chi oe sos tempos siant cumpridos pro lņmpere a ąteros resurtados finas prus mannos.



Vostč resonat paritzas bias in płblicu in sardu, sena birgņngia. Proite lu faghet? Retzit crģticas pro custu in s'ambiente polģticu? 

Pro nois in Ląconi est normale a faeddare in sardu. Ma dae cando so consigeri regionale mi so abistu - mčgius ca l'ischia in antis puru - de a veras de comente sa chistione de sa limba est una chistione mera e sģnchera de democratzia. In su cungressu reghente in bidda ant naradu bene chi sa populatzione est in favore de sa limba, mentres su progressu de sas polģticas linguģsticas est frenadu dae un'oligarchia urbana chi crisat su sardu e chie lu faeddat. Non naro chi est una chistione de classe, ma l'assimģgiat meda. Non b'at de crčere ite idea s'ant fatu de sa limba argunos rapresentantes de sa classe dirigente. Una positzione fea, faddida, chi faghet male a sa Sardigna e sa cultura sarda.



Ite est custa idea?

Est s'idea chi su sardu non siat una limba nen natzionale nen nudda. Chi siat imbetzes unu muntone de dialetos ghetados a pare chi rapresentant su passadu de sa Sardigna e finas s'ignorąntzia, s'incultura e su reatzionarismu. Mancat sa cuscčntzia chi su sardu est una limba e sa Sardigna una natzione pro ite mancat sa connoschčntzia. E s’istadu de como de sa limba est su resurtadu de custa ignorąntzia. No nch’at connoschčntzia de s’istņria, de sa literadura, de s’archeologia. E de sa limba? A l’ischit sa gente ca sa Sardigna est una natzione e no una regione ebbia? No. E lis paret unu machģmine a fąghere unu dialetu limba ufitziale. E duncas s’ignorąntzia sighit a cumandare. In medas ant chertu apitzigare a su sardu s'eticheta de limba de su passatismu culturale e non cherent como mudare idea. Ma forsis sos tempos sunt cambiende.



Pro ite intendet custu cambiamentu? 

Ca sas leges linguģsticas in custos annos, mancari prenas de pecos, ant agiudadu a fąghere sapire sa gente de sa richesa chi est sa limba e sa cultura nostra. Sos datos "polģticos" de sa Chirca Sotziolinguģstica nos mostrant una realidade sarda chi sos contras a sa limba negaiant e chi como in tames est crara a totus. Sos sardos sunt in favore de su bilinguismu, de s'insegnamentu in iscola, de s'istandard łnicu. Est beru: b'at dificultades a praticare su sardu in płblicu e in situatziones formales. Est galu difitzile a pesare unu fģgiu totu in sardu. Ma custu dipendet dae su giudģtziu negativu ghetadu dae sa classe dirigente subra cussos chi faeddaiant in sardu. Si podet barigare cun polģticas pretzisas e oportunas. No est chi sos sardos no iscant su sardu, s'intendent in dificultade a lu faeddare cun chie non connoschent. In Ląconi l'at ispiegadu bene su sotziologu professor Mongili.



Pro ite semus arribados a custu?

Est unu problema "atrogoladu", comente si narat in bidda mia. Cumplicadu. L'ischimus totus comente est andada s'istņria de sa Sardigna e comente finas sas leges podent megiorare in s'aplicatzione issoro chi a bias est afidada, contras a ogni sentidu achistiadu, a chie est contrąriu a su bilinguismu. Ma, mi dimando deo, pro ite su sardu non depet čssere una limba insignada in iscola, praticada a manera normale? Pro ite custu paru de oligarchia culturale la depet frimmare? 



Ite si podet fąghere? 

Mi creo chi siat lņmpidu su tempus chi su Consģgiu regionale torret a s’ocupare de limba sarda. Intro pagu tempus si podet propņnnere una motzione trasversale a Dereta e Manca chi pņngiat sa Giunta Soru in cunditziones de fąghere una polģtica linguģstica prus forte de cussa, finas bona, chi at fatu finas a como. Pro nąrrere un'esempru, faghende gasi amus otentu 240 miliones de čuros pro sos trenigheddos birdes chi biągiant in sas zonas nostras. Su de sos trenos est unu problema de primitia, ma non cantu a sa limba. De seguru.



Ite nde pensat de s’idea de organizare mčgius su movimentu linguģsticu? 

Andat bene si no est sa nąschida de unu partidu nou. Cussu diat čssere un’errore mannu. Ma si est, comente s’est ispiegadu bene in Ląconi, una retza de operadores linguģsticos pro fąghere prus pressione in sa sotziedade e in sa polģtica andat bene. A una conditzione perņ…



E cale?

Chi sos chi sunt bčnnidos in Ląconi, e sos ąteros chi traballant o cherent traballare in custu campu, l’acabent de s’intčndere minores, dčbiles, remitanos. S’adņbiu de Ląconi l’at mostradu bene meda chi custa retza podet čssere una fortza de contratatzione polģtica forte. A patu chi siat unida e tčngiat sas ideas craras de ite otčnnere. Si onniunu pensat petzi a s’ufitzieddu suo, ca bi baląngiat carchi dinareddu, non s’at a andare meda a dae in antis.



Ite tempos at in conca Vostč pro sa motzione?

Cando seis prontos…moemus.


















  




 

 
 
 

 

 
diariulimba@sotziulimbasarda.net  © sotziulimbasarda 2004-2006,"e' vietato riprodurre articoli originali o estratti da questo sito senza l'assenso della direzione"