SU GIASSU
Domo
Ite est Diariulimba
Sa gerčntzia de Diariulimba
Su Sňtziu Limba Sarda
Organigramma de su Sňtziu
LINKS
ARCHIVIU annu pro annu 
Pro retzire sa lětera de noas
ISCRIENOS
diariulimba@sotziulimbasarda.net



Diretore: Pepe Corňngiu       Coord.Editoriale: Micheli Ladu
CHISTIONES

12/10/2007 
Raccontar fole: dae s’800 a su 2007
[de Micheli Ladu]

In tempos de volos a “istracu baratu” o “low cost” sa Sardigna est parada in sa crňnaca de custas dies a tesu meda dae s’Europa, dae su Mediterrŕneu ma mescamente dae sa tzivilidade e dae sos annos de su 2000. Unu giůighe de Hannover chi pro traballu depiat fŕghere su pre-giůighe ca est maistru de pre-giudětzios at iscanduladu sa gente sarda cun una sentčntzia de ispantu donende a un’ňmine (si gasi si podet mutire) chi aiat violentadu sa ex sposa pro tres chidas bonas, un’iscontu de pena de duos annos reconnoschende ”attenuanti etniche e culturali” ca fiat sardu. 

Su rennegu e sa chčnscia de sos Sardos no at istentadu a lňmpere: ratzista, innorante, buchibentu. A mene custa cosa m’at fatu neghidare ma non m’at ispantadu. Cumprendo chi pŕrgiat cosa istravanada , ma custu est su parre meu. 

E su chi mi pregonto est: pro ite sa Sardigna e unu Sardu?

 E mi lu pregonto ca penso chi si fiat costadu a unu Maiorchinu o a unu de sas ěsulas Baleares custa cosa non bi diat čssere istada. In cussas ěsulas bi sunt unu muntone de tedescos tantu de las cunsiderare su de 17 Land de sa Germŕnia, b’at una limba de minoria (ufitziale), b’at mare e sole, costumas e costůmenes, durches těpicos che a s’ensaimada (comente pro nois sa seada), pastores, berbeghes e porcos nieddos chi nde faghent una “sobrassada” lichita. Est un’ěsula in su Mediterrŕneu che a sa nostra e finas prus minore e mancari gasi, nde so seguru, cussu giůighe a unu de cue una cosa gasi no la diat ŕere mai fata. 

Ello tando pro nois?

  Emmo. Ca nois abbaidamus a su pňddighe e non bidimus sa Luna. Ghetamus curpas a unu tedescu chi mancari l’at fatu in divarda ma cuamus ŕteras neghes. 

Ello pro ite tando? 

No intro in sa conca de sas pessones ma diat pňdere agiudare a lčghere unu libru de su biadu de Sergio Atzeni “Raccontar fole” imprentadu dae Sellerio in ue si contat de una Sardigna connota e contada dae sos biagiadores de s’ otighentos e finas tedescos comente un’ěsula chi, in tempos de revolutziones in s’acabu de su setighentos, fiat bida comente carchi cosa de innuiladu, a tesu e alindada dae sa tzivilidade. “Esňtica” li diat grabare. Custu est unu běculu de su “Raccontar fole”  in ue su biadu de Atzeni matessi podet dare una resposta a su chi est costende in custas dies:


Per sessant'anni, dunque, Lipsia ha avuto l'esclusiva sulle notizie dalla Sardegna per l'intero continente, e segnatamente per i paesi di lingua tedesca, e ha pubblicato due opere: la prima comprende l' erba del riso sardonico e i muflonl putrefatti a branchi, la seconda la malaria che corre a zigzag. 

Un lettore di fiabe potrebbe supporre una spiegazione climatico-culturale: il popolo di Lipsia amava leggere fiabe, e soltanto fiabe, per cui i librai di Lipsia vendevano libri di fiabe, gli editori stampavano libri di fiabe egli scrittori scrivevano libri di fiabe. Quanti avessero voluto evitare l'ambientazione scontata e solita della Selva Nera trovavano ottimi spunti nello scenario sardo: lontano e sconosciuto, vicino alle mille e una notte, forse perfino piů remoto.


Preferisco una spiegazione differente, anche se altrettanto avventurata di quella che precede. L 'anonimo autore del secondo libro non si č mai mosso da Lipsia e soprattutto non č mai venuto in Sardegna. Palesemente e in piů frasi, del resto, la sua opera č una copia del primo libro. La stessa storia della malaria di fuoco č stata anticipata da Joseph Fuos. Secondo lui faceva sbiancare i capelli alle sentinelle
”. 


Pro su giůighe de Hannover si podet nŕrrere chi bŕgiant ambas, ma fintzas a cando sos matessi sardos non s’ischětzinat custa casta de moda de su ”esňtico” bčndidu pro identidade in su faghe∙faghe chi si faghet a fainu, tenimus ŕsiu de isbetare chi lu fatzant sos tedescos “raccontando fole” subra  nois, pro cussu bellagai giai semus capassos a lu fŕghere nois etotu.

















  




 

 
 
 

 

 
diariulimba@sotziulimbasarda.net  © sotziulimbasarda 2004-2006,"e' vietato riprodurre articoli originali o estratti da questo sito senza l'assenso della direzione"