Sabodo passau apu partetzipau comente reladore a s’atòbiu chi est istètiu fatu in Masuddas, organizau dae su Comitau po sa tutòria e sa valoria de totu is fueddadas de sa Lingua Sarda e su Grupu Boxis. Depo nàrrede chi seo istètiu cuntentu meda de aer pòtziu interbènnede e nàrrede s’idea mia asuba de sa chistione in argumentu. Apu iscurtau totus cun interessu meda, ma candu est tocau a mimmi m’est bènnia a conca solu una parte de sas medas cosas chi aiu pòtziu nàrrede. Essende istau cumbidau dae custa redatzione a contare su chi est capitau in s’atòbiu nde aprofitu po atzùnghere duas cositeddas a su chi apo nau sa dia. 



Su puntu de partèntzia de sa discussione fiat sa limba de Predi Antiogu, quindi unu testu chi tenet galu duoghentos annos, iscrìtu in campidanesu schietu, cussu campidanesu allirgu chi paret fatu a s’aposta po cussa zenia de literadura (satirica, ironica). Sa limba de predi Antiogu est una limba bia e bella chi bene rapresentat su territòriu ibua est nàschia. Ma sa chistione chi fiat a fundamentu de sa discussione fiat “abua andat cussa limba?”



Deo apu chircau de respòndede a custa pregunta, ma no est istètiu fatzile, poita mancae triballe in s’Ufìtziu de sa Limba e de sa Cultura Sarda de sa Provìntzia de Aristanis zai tres annos e prus, ancora como no resurtu a cumprèndede cale at a èssede su destinu de sa Limba nostra. Como chi est bèssia sa Limba Sarda Comuna, a un ala comprendo sa timoria de chia no cheret pèrdede s’identidade linguìstica sua cun totu sas ispetzifitzidades chi tenet, ca paret de pèrdede sa mamma, sa reighina. A s’àtira, peroe, ammiru meda fintzas chia resurtat a abadiare a in antis, a pentzare ita fàede po no dda pèrdede, a fàede progetos po su tempus benidore, sena abarrare acapiau a tzertos pregiudìtzios istòricos. Po custu, po su parre meu nde cherzo furare una metafora chi est istètia fata in s’atòbiu de Masuddas po rapresentare sa limba sarda. “Sa limba sarda est comente un binza”, at nau Francu Pilloni, “e sa bellesa sua est ca ddi at variedades de dogna zenia, chi dda rendent prus rica”. 



Est beru sa limba sarda est pròpiu gasi, est sa bellesa sua. Est rica e vària.



Nois in bidda, in Seneghe, teneus una binza pitica, ibua ddi at Girò, Monica, Cannonau, Pinot Nero, Barbera, Muscadellu, etc., e non nde balet sa pena de partzire sas zenias de àghina, issaras ddas poneus paris, sena seberare, e a cussu ammesturu ddi naraus “fiore”. E su binu bessit bellu! Ma a cantu paret ponende paris totu sas zenias de sardu, sa limba, in s’unidade sua, paret no potzet lòmpede mai a èssede “fiore”. Est cussu su problema e mancae siet bellu a tènnede una binza a s’antiga in tempus de modernidade bideus ca a “ispalliera” mancae est mezus chi a “alberello” e eus imparau a dda meigare, a dda pudare, ca sa binza no andat sola e ddi cherent binzateris medas e chi sient bravos, po chi sa idi no si morzat. 



Po sa limba sarda, segundu su parre meu, su camminu no est ne cussu de sa binza a s’antiga, cun sos fundos lassaos a sa fortuna, ne cussu de una binza moderna a monocoltura (chi est su chi timint medas po sa limba). S’idea mia e sigu a foeddare de binza, ca fintzas in sa mia apu fatu adiasi, est de tènnede sas variedades ma zandeddis ordini, zandeddis una règula. Deo apu lassau totu sas variedades de àghina ma apo detzìdiu ca sa binza dda cheriu a ispalliera e chi dogna fundu depiat tènnede cussa carateristica, etc.



Ecco cale est su problema: sas regulas.



Fitzas a candu nno ddi ant a èssede regulas cundivìdias dognunu at a sighire a andare po contu sua e mancae s’eus a aztapare una dia comente sa binza ispèrdia de tziu Marras in bidda, ibua agatas calchi idi a mesu de sos orzastos e de sas mollas de chessa. Deo ispero chi no chi sient mai in Sardigna binzateris a monocultura, ma nimancu sos binzateris de su muscadellu chi faente sa gherra a cussos de su cannonau, ca amba duas zenias bivint in sa matessi terra. 



Tore Cubeddu

Ufìtziu Limba Sarda Aristanis





*s'autore de custu artìculu at seberadu de iscrìere in sa variedade "naturale" sua

sa locandina de su cunvegnu