SU GIASSU
Domo
Ite est Diariulimba
Sa gerèntzia de Diariulimba
Su Sòtziu Limba Sarda
Organigramma de su Sòtziu
LINKS
ARCHIVIU annu pro annu 
Pro retzire sa lìtera de noas
ISCRIENOS
diariulimba@sotziulimbasarda.net



Diretore: -       Coord.Editoriale: Micheli Ladu
CHISTIONES

14/05/2008 
Cantos machines contra a sa Lsc!
[de Nanni Falconi - iscritore in limba sarda]

A bisu meu b'at unu muntone de machines iscritos dae academicos e professores in giornales e sitos internet. No est abitudine mia de mi ponner a contierrare cun sa gente chi non connosco, ma custa bia non mi potzo istare mudu bidende cussu muntone de machines chi ant bogadu a campu. Intantu incomintzamus a narrer chi sa LSC no est logudoresu, comente afirmant in guasi in onni frase. E custu l'at già dimostradu Roberto Bolognesi cun sa chirca sua pubblicada s'annu passadu e presentada in Paulilàtinu: Sa LSC s'assomillat a una de sas bariantes de mesania, at naradu; e gasi est. 

Sa faeddada a sa cale s'assomillat de prus est cussas de Atzara. S'assomillat at naradu; no est pretzisa ca sa LSC cabet elementos linguisticos leados dae totus sos faeddos sardos, puru dae cuddu campidanesu chi narant chi sa Regione est chirchende de isminuire. B'at de annangher puru chi Bolognesi a propostu de arrichire sa LSC sos limbàgios campidanesos cun s'impitu de sa "X". Consonante chi in sas faeddadas logudoresas no amus.

Si professoresses e professoressas non creent a custa chirca issentifica, a s'imbesse de dare de matzones faulàrgios a chie l'at posta in pee, e a chie l'at commissionada e aproada, depet fagher solu una cosa: fagher un'àtera chirca comente cussa de Bolognesi e bider si s'opinione sua at carchi fundamentu issentificu. Istende a comente sunt sas cosas como, issos e issos sunt boghende a campu solu una opinione garriga de pregiudìtzios. Non semper sa mente nostra bidet sa reartade de sas cosas chi giughet a dae in antis, e issos e issas, fatos a issentziados lu diat deper ischire. A faeddare comente faghent issos e issas pro opiniones chi non s'arrumbant a datos issentificos b'est s'arriscu de isbruncare e de esser isfaulargiados male.

Si narat: 

"C'è un interrogativo al quale non riesco a trovare risposta sensata. Ci deve essere una qualche ragione oscura per volere a tutti i costi oscurare ufficialmente il sardo campidanese, ragione effettiva e non ragione pretestuosa (quella del logudorese a tutti i costi, da introdurre al più presto anche nelle scuole, così è fatta una buona volta!), ragione che però non riesco a immaginare."

Lu creo chi no agatet risposta a una pregunta chei custa, ca est una pregunta chi non si diat nemmancu ponner ca est unu machinu e non si addeghet a una persone chi at una positzione chei sa sua in s'universidade. Non b'at neune chi est impedende a una parte de sos sardos de impitare sa limba issoro in cale si siat ocasione e logu.

E sighit :

"Mi domando perché nei comunicati stampa della Regione si deve promuovere questa volontà di cancellare del tutto la varietà linguistica maggioritaria dell'isola, in nome della LSC sperimentalmente in uso per divulgazione di documenti in uscita. Ciò si estenderebbe obbligatoriamente anche alle citazioni, ai discorsi orali, che non sono documenti? Mi piacerebbe chiederlo direttamente al presidente Renato Soru e all'assessore Maria Antonietta Mongiu."

Un'àtera pregunta chi no atacat ne a muru ne a gianna. Bi la fatzat bi la fatzat a su presidente, s'incapat no at a ischire ite li risponder.

E galu sighit:

"E sono andata a scaricare, con tanta pazienza, quell'ora di filmato. Invece no. Né aveva letto, né aveva usato il logudorese, le parole citate dal discorso erano state tradotte per il comunicato stampa. Con l'esplicita autorizzazione dell'interessato che ha tutti i diritti sulle proprie parole? Non credo proprio, perché questo contrasterebbe con la volontà espressa di promuovere quanto meno oralmente tutte le varianti. Ai forestieri, che vanno a visitare il sito della RAS, si vuol però far capire che persino il Presidente usa la LSC."

Mi dispraghet ma bostè tando no at cumpresu nudda; semper chi non fatzat finta. E puru est propiu in su modu de fagher de su presidente chi est sa risposta lampante de ite est, o ite no est, sa LSC. Sa Limba Sarda Comuna est s'istandard de iscritura de s'amministratzione, no est àteru. Su discursu chi at fatu su presidente Soru in su cunsillu regionale cun sa faeddada sua de Sanluri, benit iscritu in LSC ca cussu est su istandard sardu chi isse etotu at ischirriadu pro tramudare in iscritos sos faeddos. 

Non b'at isballu perunu in sa citatzione chi sunt istadas fatas de su discursu. E su presidente non podet no esser de acordu. Fiat istada sa matessi cosa si calecunu de sos cunsilleris aiat faeddadu in una de sas chentu faeddadas sardas e su discursu fiat istadu iscritu. 

"E sarebbe anche interessante sapere quale lingua si userà nelle future trasmissioni televisive?"

In cussa chi cherent. 

Ma in ue est iscritu e in ue est afirmadu s'intentu chi sos sardos chi ant gana de faeddare in sardu lu depent fagher cun LSC ? Custos sunt machines. No esistit unu istandard faeddadu sardu ne in LSC ne in àteru faeddu. Onni unu faeddat comente at semper faeddadu. Sos Lapola, o is Lapola si preferit, ant a fagher sos ispetàculos issoro comente los ant semper fatos. 

Sos pabiros iscritos in LSC cherent legidos, e non podet esser che gasi, in sa faeddada de chie los leget.

Istende posca a sa chistione de s'impitu de sa LSC in àteros cuntestos sotziales: si unu autore detzidet de impitare sa LSC, lu podet fagher chene chi neune bi lu potzat impedire; ma non bi lu imponet peruna lege. 

Si in unu tempus benidore sa LSC at andare a leare su logu de sos maigantos còditzes de iscritura chi impitant a su presente sos ch'iscrient in sardu, at a esser ca lu reputat prus adeguadu a espressare su bisòngiu suo de comunicare. 

Ma non cheret naradu nemmancu chi siat gasi; no b'at neune ch'isperiat in su tempus benidore e bidet su chi b'at. 

No est de tzertu custu còditze de iscritura chi las at aèschidas sas faeddadas de sas biddas. S'agonia issoro no est a como a comintzare, antzis isse nde podet torrare in segus sa maladia. Su impitare unu còditze in ue si regonnoschent totus sos sardos podet agiuare a fagher crescher sa limba. Deo nde so cumbintu e l'apo semper naradu. 

Unu de sos problemas de sa leteratura sarda, pro nde narrer una, est pròpiu cussu chi onni autore iscriet comente li paret, chirchende de fraigare una iscritura ponende in fatu a sa paràula faeddada in sa limba primàrgia sua; confundende, gasi comente faghent, su faeddu cun s'iscritura.

Una limba moderna, chi si nche lu boghet dae conca cuddos chi narant chi cheret lassada a bonu suo, non podet esser cumpetitiva chena aer una leteratura forte e de aficu. Una leteratura in limba capatze de trasmiter connoschèntzia, sentidos e curtura sarda. Non semus in sos tempos de sos contos de foghile, non s'agatant nemmancu prus foghiles. Non b'at prus nen babbos e nen nonnos a contare de su passadu.

Ma pro fagher una leteratura forte bi cheret chi siant in medas a iscrier in sardu. E bi cheret chi custos medas apant unu solu còditze de iscritura.

Già est graru chi sa mia puru est una opinione. 

Sa limba sarda est sa parte manna de s'identidade e de sa curtura sarda, ma si issa non resessit a s'espressare in unu còditze de iscritura cumpresu dae totus sos sardos, faddit su compitu suo de bogare a campu s'ispiritu natzionale e de l'aunire in sa contierra chi amus a dae in antis pro sa libertade de s'òmine e sa mannosidade sua. Pro sa libertade curturale e sotziale de totus sos sardos. Abbarrat diliga e ismiuddada chene sa capatzidade de agiuare sa gente sarda a fagher de sa curtura sua sa fortza chi nche la giumpet a su tempus benidore. Sos sardos matessis, fintzas in su benidore, ant a isperiare a issa cun menisprètziu iscumbatende-la cun sas àteras limbas dominantes, si issa non si nd'essit dae cussu incugiolamentu in ue sas dominatziones istràngias nche l'ant agorrada, riduende-la dae limba amministrativa natzionale de unu tempus, a sa limba de su fàmine e de sos dominados.



Nanni Falconi - iscritore



leghe inoghe

http://www.sotziulimbasarda.net/ottobre2006/manifetsdestiny.htm

http://www.limbasarda.it/ita/pageit.html

http://www.condaghes.com/scheda.asp?id=88-7356-080-6

http://www.sotziulimbasarda.net/dicembre2006/criticabolo.htm

http://www.giampaolofrongia.it/bloggoinsadru/?p=32

 




 

 
 
 

 

 
diariulimba@sotziulimbasarda.net  © sotziulimbasarda 2004-2008,"e' vietato riprodurre articoli originali o estratti da questo sito senza l'assenso della direzione"