SU GIASSU
Domo
Ite est Diariulimba
Sa gerèntzia de Diariulimba
Su Sòtziu Limba Sarda
Organigramma de su Sòtziu
LINKS
ARCHIVIU annu pro annu 
Pro retzire sa lìtera de noas
ISCRIENOS
diariulimba@sotziulimbasarda.net



Diretore: -       Coord.Editoriale: Micheli Ladu
CHISTIONES

14/07/2008 
Nois, gente grossiére
[de Zuanne Frantziscu Pintore]
In unu de sos artìculos postos dae “L’altra voce” de rugradis contra a sa Limba sarda comuna, b’at una làcana chi, in fines, partzit su sardu, limba de unu pòpulu, e su sardu, ogetu de istùdiu de s’acadèmia. Dia pàrrere chi sas duas cosas chèrgiant presas s’una cun s’àtera, ma gasi no est, nessi pro una parte de s’acadèmia. Su paradigma de custu est in una frase iscrita dae Anna Oppo: “Credo che si debba cercare di salvare tutte le lingue morenti, anche quelle in cui esista ormai solo un parlante, pazientemente interrogato da qualche esperto etnolinguista che poi ci dedicherà tutta la vita”.


Sa sotziòloga casteddaia non narat petzi custu, craru. Ma comente in cada cantone bona chi a su cumintzu torrat, Oppo a in ghìriu de custu cuntzetu girat. Sa cherta fata a contu de sa Regione dae issa e dae àteros deviat punnare – in s’idea sua - a tènnere “un quadro generale sullo status attuale dei dialetti sardi e non sardi a cui avrebbero dovuto seguire ricerche sociolinguistiche più mirate, qualitative e non più quantitative, allo scopo di avere informazioni più possibili puntuali per disegnare una politica o una pianificazione linguistica capace, se non di rivitalizzare, almeno di arrestare un declino che sembrava ormai irreversibile”.


Oh, giai fiat ora de intèndere (e lèghere) carchi cosa de craru, carchi cosa chi non mesturet sa laghinza de “sos campidanesos s’iscuros apidigados dae sos logudoresos” cun su madrigadu de sos “illiterados chi si pesant che linguìstas”. Onore e pretziu a Anna Oppo. Semus, issa e deo, de partes contràrias, ma nessi ischimus chi non est a pistare aba. Issa pessat chi, che a s’etnolinguìsta de sa parisòria sua, tocat de gollire cada àlenu de chie faveddat una limba morindesinche paris cun isse, deo pesso chi tocat de imparare deretu deretu cussa limba a sos fìgios e a sos nepodes de cuddu òmine. E mi nde impipo si s’importu issientìficu no at a èssere su mègius, essende chi custa atzione no est pretzèdida dae una cherta sotziològica chi servit a chertas sotziolinguìsticas chi nos intreghent informos pro amaniare una polìtica linguìstica chi siat a gradu...


Giai l’isco: so meda a sa grussa. E mi ponet unu parmu de lardu a ischire chi cun su presidente de sa Regione nessi in custu nos simigiamus: semus isse, deo e unu bellu tantu de àtera gente, grossiers, ruzos che a sos muntanninos de Montanaru. A chie girat peri sas biddas, no nd’aiat bisòngiu: l’ischiat chi sa gente faveddat in sardu, francu cara a sos giornalistas, a sos inchertadores universitàrios, a sos professores de iscola chi los pòrrogant, francu cara a sa giustìtzia e a sas autoridades cumandadas. Ma finas girende e intendende, nois, sos grossiers, teniamus calidades e non cantidades: cantos semus a faveddare, fueddai in sardu? 


Ca si semus in pagos, comente narant unos acadèmicos, bi cheret una polìtica linguìstica e si semus meda bi nde cheret un’àtera. Giai l’isco chi est roba grussa, pagu afinada dae su chilivru de s’issèntzia de sotziolinguìstas, etnolinguìstas e linguìstas tout court. Ma custu nos bisongiaiat: cantos semus? E pro more de Anna Oppo e de sos collegas suos, como l’ischimus: de milli chi semus 684 nd’ischint a faveddare, 290 non s’atrivint a chistionare ma cumprendent a chie fueddat in sardu e petzi 27 ne s’una ne s’àtera cosa. Nos bastat gasi e aici.


E de sos sardos, cantos sunt de acordu pro una limba comuna: est beru chi est una minoria o, a s’incontràriu, est sa maioria? Sa cherta universitària bogat a craru custos nùmeros: o meda o in parte de acordu sunt 577 de milli sardos e duncas sa maioria. Sos contràrios pèrdidos sunt petzi 314 de milli. Sos àteros o sunt in parte contràrios o no nd’ischint.


E ite nde bogamus, nois sos grossier? 


In primis chi su sardu est a gradu de si la campare, nessi finas a cando non binchent sos acabarores disigiosos de nche gollire s’ùrtimu àlenu de sa limba pro la pòdere istudiare, sas universidades chi pigant chentinas de mìgias de euros dae s’istatu pro imparare su sardu a sos mastros de iscola e nde gastant paga cosa, sos professores chi ant impreadu zero euros (de sos meda dados dae sa Regione) pro fàghere letzione non de sardu ma in sardu.


Tando chi sa limba sarda comuna (chi est una proposta, no un’imperiu) est pagu gradèddisa a una parte de s’acadèmia ma aggradat a su prus de sos sardos. 
In fines chi sa limba sarda comuna, comente at mustradu s’istùdiu de Roberto Bolognesi, no est un’ispètzia de esperanto fata gollende unu cantzu inoghe e unu in cuddane, ma est una limba faveddada. A Bolognesi bi nde sunt narende de cada gasta: chi est maleducadu, chi no est unu professore a beru e custu e cuddu. Mancunu chi apat leadu s’istùdiu suo, l’apat bortuladu dae conca in giosso e apat mustradu chi sas cosas naradas sunt fàulas. 


A nois, gente grossiére, custa cosa nos bastat e nd’avantzat puru pro cumpèndere chi b’at cosa cundida. In Danimarca, craru, no inoghe.



 
 
 

 

 
diariulimba@sotziulimbasarda.net  © sotziulimbasarda 2004-2008,"e' vietato riprodurre articoli originali o estratti da questo sito senza l'assenso della direzione"