A ite serbit a brigare pro nudda? A chie cumbenit a gherrare subra argumentos chi no esistent? De sos resurtados de sa Chirca sotziolinguìstica, presentados dae sa Regione in Paulilatino prus de unu mese, non b'at nudda de annànghere o leare. Totu su chi si depiat nàrrere l'at naradu sa die su presidente de sa Regione Renato Soru. 



Sos sardos istimant sa limba issoro, la faeddent o nono. Siant "sedicentes" o nono. La cherent in iscola e in sos ufìtzios. La bolent, e bostu. Sa realidade de sos nùmeros est custa. E dispràghet de seguru a calicunu. Mancari tituladu. Ma non b'at nudda de male, pitzinnos: est sa democratzia. 



Non totus sunt istados cuntentos de sos datos. Est normale cussu puru. B'at forsis in Sardigna unu tema, un'arrejonu o un'argumentu chi collit s'unanimidade de sos cunsensos? Non creo. E sa limba non faghet etzetzione: non si desemplat dae sa norma. S'ùnica cosa chi contat de a beru est chi sos resurtados disvelant cosas làdinas e craras a totus. Bastat de los ischire lèghere cun onestade. 



Sos prus abistos intro sos "partidos" pro o contras a sa limba l'ant cumpresu. Sos chi in conca ant petzi afuscu galu nono. Non semus totus uguales, mancu de cumprendòngiu. Custu puru est normale. 



S'anormalidade est un'àtera. Sos contras ant cumpresu ca depent intriscare su mundu de sa limba (ca est beru ca bi nd'at medas istenteriados e chertadores intre nois) pro pesare prùere e pirmas. Est s'ùnica manera pro fàghere ismentigare ca sos datos de sa Chirca los cundannant comente faddidores. Gente chi no at ischidu lèghere, in sos ùrtimos trinta annos, sa realidade sotziale, e finas polìtica, sarda. 



E a bias, sos contras, bi resessent a pesare abolotu ca b'at gente, intro de nois de su movimentu linguìsticu, chi est cumbinta chi bastat de traduire "Procurade 'e moderare" e "Nanneddu meu" in unu de sos milli campidanesos possìbiles (cale?) pro isorvere totu sa chistione linguìstica de sos dialetos diferentes. 



E b'at puru amigos chi sunt tèteros a crèere chi sa "mediatzione", sa mesania de sas mesanias, siat sa chi pessant issos ebbia. E non sas àteras, possìbiles e praticàbiles cun s'acordu democràticu. No ant dudas, nen pensamentos, nen sùddidos. Forsis est deus matessi chi lis est essidu in bisu, intre mesu de unu sùrtidu, e los at incraridos subra sa beridade... 



...Beniminde...Nois tenimus dudas in tames chi in sa bida a bias tocat de si cuntentare e chi non semper sa carrela maistra est cussa prus paris. 



Sos contras a sa limba (sos abistos) si nde sunt sapidos de su chi tocat de fàghere. Issos sunt galanos, educados e bene acontzos. Nessi gasi si presentant "alla pubblica opinione". Depent intzitziligare a tostu, provocare reatziones, e imputare cuddos grezos "limbudos" de èssere feos, lègios, ignorantes e... (cabu de òpera finale)..."brigadores". 



Sa lògica diat èssere custa: pònnere fogu in domo de su massaju e posca cùrrere a lu denuntziare pro cussu imputu matessi. Sende fortes (pro cantu galu?) proant a provocare su dèbile (galu pro meda?) cun fàulas e acusas mannas comente montes e, cando custu si furriat, l'acusare de èssere unu (comente si narat in Casteddu) chi dat ocasione. 



Dade atentu a sas trampas de custa oligarchia postmoderna. Semper e cando issos chircant de sighire a si presentare bene educados e elegantes, mancari iscriant e nèrgiant cosas de una farsidade, violèntzia e isgrabbu mai bidos. Fatos a ghias culturales de sa classe dirigente... b



Dae in cue naschent positziones farsas e prenas de fàulas (in logos chi faghent petzi prànghere de cantu sunt "fanàticos") chi ant s'ùnicu iscopu de nde sùmere dae sa retentiva de sos sardos s'ùnica cosa chi contat de a beru: sos datos positivos de sa Chirca. 



Dade cara...Chie faeddat prus de su fatu chi sos sardos ant aprovadu (a majoria manna) s'esperimentu de s'istandard ùnicu? Chie faeddat de su fatu ca petzi su 3% de sos sardos si sunt decrarados "angenos" a sa limba autòctona? Chie discutet chi prus de su 70 pro chentu la cheret in iscola? Chie chi prus de su 70% at nadu chi su sardu est bellu? 



Issos in tames sos oligarcas in sa vida issoro, "non provinciale e aperta al mondo" ant gastadu miliardos pro sighire cursos de ditzione e si nde innetare (che schifo il sardo!!!) finas s'atzentu faeddende in italianu. Ant minuspretziadu comente "ruzu" chie faeddaiat "in dialetto". Ant faddidu in totu. E non ant cumpresu ca sa sotziedade sarda, chi presumiant de ghiare, no lis at postu mente. 



Est pro custa resone chi s'oligarchia antilimba timet custos datos. Chircat de nde los burrare dae s'agenda polìtica proende cun sos duos sòlitos estremagiogos: s'artifitzialidade e su localismu. Punnat a isbeliare sos sardos e sos operadores linguìsticos prus afusados. 



Creo chi non b'ant a resèssere, si cumprendimus (si su movimentu linguìsticu cumprendet) chi non depimus respùndere a ogni macu chi iscriet contras de nois e nos disfàmiat. A dolu mannu, mescamente sa Retza est prena de "àliga-arga". Mègius traballare comente amus sèmper fatu. Mègius a abbarrare semper a sa muda e serbire sa limba e sa patria nostra in unu mudimene afateriadu. 



Si unu non cheret, duos non brigant. Su traballu est a muntone. Lassemus chi s'afarranchent sos mandrones. Chie tenet tempus de brigare? 



B'at una limba de sarbare e modernizare. E de istrinare a sos benidores.... 





Pepe Coròngiu