© LimbaSarda 2004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

04/02/2005 Autodeterminatzione in sos Paisos Bascos

Refudau su Plan Ibarretxe

de Micheli Ladu

Amus chistionau dae pagu de s'istoria de su natzionalismu bascu (Leghe totu s'istoria) e de su Plan Ibarretxe chi preguntavat a s'Istadu prus indipendentzia. A la narrer in curtzu custu Plan depiat colare antes in su Parlamentu bascu (fatu su 30/11/04) e apustis colare in sas Cortes Zenerales e cumente urtima solutzione cun nd'unu referendum. Totu custu ca depiat tocare sa Costitutzione ispanniola. Segunde su Plan a s'Istadu diant a abbarrare solu cumpetensias minores e zenericas, cumente darrer sa tzitadinantzia, su derettu de asilu, sa difesa e sas fortzas armadas, su sistema monetariu, su regime doganale, s'ispatziu de chelu e costas. A cummone su deritu penale, tzivile e cummertziale mancari si debilitau pro parte istatale. (Leghe s'Istatudu novu bascu presentau dae Ibarretxe).
Su Lehendakari s'est duncas presentau su primu de frearzu 2005 in sa Moncloa ainnantis de sas Cortes Zenerales pro defendere su deritu de su populu bascu de seperare supra su propiu benidore, cussu chi si mutit Printzipiu de Autodeterminatzione, ma gai cumente totus s'isbetavant su Parlamentu ispanniolu at nau nono a sa proposta de reforma de s'Istatudu de Guernica. Su Plan Ibarretxe est istau refudau cun 313 votos cuntrarios, 29 a favore e 2 astennios. De sa maioria faghiant parte sos votos de sos sotzialitas de su PSOE, cussos de su Partidu Populare, sos de Isquierda Unida, sos de Coalicion Canaria e de Chunta Aragonesista. Favorevoles sos diputaos de su PNV, de Esquerra Republicana de Catalunya, Convergentzia i Uniò, Eusko Alkartasuna, Nafarroa Bai e su BNG. Astennios duos de sa IU. Sa votatzione est istà fata apustis de unu dibatu longu comintzau a ora de sas bator de merie e accabau belle otto oras apustis.
Ibarretxe at ammentau a totus su printzipiu de autodeterminatzione nande chi esistit unu caminu, una solutzione e unu logu de atoviu intre su deritu de seperare e s'obbligu de cuncordare.( Leghe su discursu de Ibarretxe).
Zapatero at respostu chi totus sos ispanniolos tenent su deritu de seperare de sos bascos ca " Si vivimus zuntos, zuntos depimus fintzas seperare" e chi sa bisione de Autodetrminatzione basca fudi interpretà in manera isballiada, ma su Lehendakari l'at narau in sa replica chi "Bisonzat fintzas poder seperare de vivere zuntos". Ca su istare paris non si podet cumandare e at menetau unu referendum chi pro sa Costitutzione ispanniola est illegale. Zapatero at cherthiu mantennere aperta sa chistione mancari si " Su Plan est naschiu bator annos faghet e duncas in nd'una situatzione difenente".
Rajoy de su PP est istau su prus neghidau nande a Ibarretxe chi isse non si moiat segunde sa leze ma pessavat de esser leze, andande cuntras sa Costitutzione e s'Ispannia, e chi a detare s'Istatudu novu fudi s'ETA.
Sos catalanos de ERC intames ant votau a favore paris cun Convergentzia i Uniò ammentande chi b'at de pessare a una reforma istatudaria de sa Catalunya prus autonoma, sa matessi cosa chi cherent sos Gallegos.
Cumente reatzione Ibarretxe at cunvocadu sas eletzione pro su 17 de abrile e otenner sa maioria pro fagher su referendum. E medas sunt sos murrunzos ca, in nd'una manera o in s'atera, in craru o a fura b'at a essere finas sa manu de Herri Batasuna, partidu illegale pro s'Ispannia.

A segus