© LimbaSarda 2004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

27/09/2005 Parris lìberus

Maistraxu chentz' 'e lingua 

de Francu de Fabiis


Oi Lunis 26 de Cabudanni a is cincu e mesu de americedhu esti cumentzau su Maistraxu de Segundu Livellu in “Linguìstiga, Filolugia e Literadura de sa Sardìnnia” tentu a mes’e pari de is facultadis de Castedhu de Lìteras e de Lìnguas. S’esti fata sa presentazioni de is docentis e de is scientis, in s’ex uspidali Aresu in Stampaxi. Tra is professoris nci funti Virdis, Pudhu, Marci, Mura, Detori etc..
Po mei esti su de tres Maistraxus ca seu fadendi e mi pràxidi meda porri istudiai cosas ca tòcanta a nosu apustis a dhas torrai in Sardu, poita boghendindi a Màriu Pudhu ca fuèdhada sèmpiri in sardu, in logudoresu e campidanesu, e forsis Virdis, nau forsis, is àterus s’anta torrai a fai is matessis letzionis in Itallianu a pitzus de su Sardu. Sèmpiri e scéti limbixedha, mancai bellixedha, ma ki fata de aici ada abarrai sèmpiri burdixedha. Fintzas a candu no si poneus a cada de unu de nosu a furriai in Sardu totu is kistionis ki pertocanta is oras de sa nosta vida sotziali eus sèmpiri abarrai pitikerredhus e abisongiosus, segund’issus, de s’amostai ita depeus fai e sighiri a istudiai, stibas e istudius foresus. Wagneri a iscramentu po totus.
Àtera kistioni esti cussa de cantu si còstanta custus cursus, 1.250 €, scèti de stangus e in prus is còmporas de is aina, lìburus, po porri istudiai. Po cust’atividadis promòvias cun sa lei 26, sikè giai pagadas cu su dinai de totus, fintzas a istudiai su sardu, in prus ki no fàidi poita no nci funti iscolas innui ca si dhu impàranta, candu nci funti custus cursus còstanta una meca de dinai e si dhu pòdinti permiti in pagus e s’imprus kini esti giai traballendi. Aici deu.
Própiu candu nc’esti bessia, de denant’ariseru, sa lei de s’Aregioni Sarda po su sardu ufitziali in bessida, seus sighendi a biri custas malas fainas a smenguamentu de sa lìngua sarda. In s’interis ca deu seu fendi, ocannu, su sotenniu in un’iscola de Castedhu cun is scientis e sa professorissa de Itallianu eus detzidiu, cun su prexu de is scientis, de fai calancuna letzioni de sardu. Letzionis a pitzus de is “sistemas” lìnguas, de sunètiga, aboxinamentu de is boxalis e de is cumboxis po porri donai is ainas teòrigas e pràtigas a pitzus de cumenti si sùlanta i sonus in totu is lìnguas òminas e in su sardu puru. Eus a donai, in istrina e po istùdiu, a is scientis sa “Carta” de sa Sardìnnia totu iscrita in lìngua sarda, ma s’ùrtima prentada ca dh’eus a ponni a prentza in su mesi de Ladàmini.

A segus