© LimbaSarda 2004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15/11/2005 Mentovos

"Ananti de su sprigu "

de Antoni Maria Pala


In s’isterrida de custu contadu, Chiara Perra, narat chi nos porrit unu garrigu grae: “Ascurtaimì, ligeimì! S’intregu custu biaxi, ddu portaus impari?”



Ma intames, cun su grabu lebiu e ladinu, in s’impreu de sa limba, adderetende in sas pazinas, giompet a s’aposentu literariu isorvende a unu a unu sos lorumos – pesudos e fortes, a bortas - chi li ant postu punna de contare.

Lassendesi in palas su giannile metzanu de un’apartamentu tzitadinu – “cussa porta strinta de galera” – e andende a passu siguru a domo sua, s’autora, cun s’impreu de una metafora bella, nos ghiat dae s’iscuru de una limba anzena a sa lughe crara de sa sua: sa ‘e sa mama. 

A su portale mannu, sa lolla e is aposentus carignados dae s’aera de su connotu.



Est una recuida sa sua. Unu torrare sabiu a s’argiola, a su prociu cun sos impredados fortes e siguros, a su tempus chi bortat e tramunat, amigu e chena trampas.

La bidimus pisedda a travigu in sa corte, a contierra cun sos cumpanzos de minoridade, a coddu a su manneddu, in sas domos de mare o in sa binnenna.



No at importu si sunt contos de beridade o si sunt imbentu pro bincher cussa “alienatzioni” chi limba e fainas istranzas daint fitianu ponzende sensu e seru in arriscu. 

Li benit bene a contare totu a dainnantis de cussu isprigu limpiu, in ue, bisura, parpu e sonu tenet regulas e andadas e torradas. 

Est s’afianzu de s’apartenentzia, su chi si contat in custas pazinas, sena che lassare nudda in foras pro su chi pertocat su ziru cumpretu de su biver.



S’autora no ismentigat mancu un’atera “alienatzioni”: cussa de sos teracos chi acudiant a tropas dende abundantzia a cambiu cun su bivitu insoro. 

E dait boghe a su dolore chi naschit dae sa diferentzia. Cussa chi tocheddat a sa gianna foras de domu e bortulat su coro de una pisedda tropu minore pro cumprender chi sa bunda de sa campagna no est un’istrina.



A tia Monserrata, maghialza sanadora, a sas manos fortes de Maria Zuncheddu, bortadas in ratos de linnarbu, a cocois e modditzosus caentes e nuscosos, s’impreu de torrare a bida un’eredu mannu de cosas de importu e de zente.

Retratos fuiditos, andaiolos, pintados a tintas brandas sunt s’aima deghile chi s’autora impreat pro si che torrare a leare – mai perdida in totu – s’innossentzia suspesa in annos de apartenentzia mustrenca.



In finitia, benit de se a torrare gratzias pro custa proa. Nos ammustrat chi a dare ‘orta, a remonire a su nidu de sas prendas, fitianu, est unu bonu andare a dainnantis. 



Dae sas campuras de “Ghillanu” , “Sa Serrixedda” e “Serra Perdosa”, mannugros de colores e paraulas galanas. E dae s’imprenta de S’Aipsa, galu incunzas de literadura sarda.

Lezidelu !





ANTONIMARIA PALA

A segus